---

/MC Saak nr 122/86.

BARKETTS TRANSPQRT (EDMS) BPK.

h/a TRANS SA. ... Eerste Appellant

WILLIAM ROLAND BURKE .... Tweede Appellant

- en -

DIE STAAT ... Respondent

VIVIER AR.

/MC Saak nr 122/86

IN DIE HOOGGEREGSHOF VAN SUID-AFRIKA (APPèLAFDELING)

In die saak tussen:

BARKETTS TRAMSPORT (EIENDOMS) BE?£5K

h/a TRANS SA Eerste Appellant

WILLIAM ROLAND BURKE Tweede Appellant

—en—

DIE STAAT Respondent

CORAM: CORBETT, BOTHA, JACOBS, SMALBERGER

et VIVIER ARR.

VERHOORDATUM: 15 SEPTEMBER 1987. UITSPRAAK GELEWER: 15 SEPTEMBER 1987. REDES INGEHANDIG: 29 SEPTEMBER 1987.

REDES VIR UITSPRAAK

VIVIER AR / ...
VIVIER AR :-

By die aanvang van die verhoor van die

appel op 15 September 1987 het mnr Marais, namens die

Staat, aansoek gedoen om 'n wysiging van die klagstaat,

welke aansoek deur mnr Findlay, namens die appellante,

teengestaan is. Na aanhoor van argument het die Hof

die aansoek afgewys en aangedui dat redes later verstrek

sal word. Mnr Marais het hierop toegegee dat die

Staat nie die uitsprake van die landdroshof en die

Hof a quo kan ondersteun nie. Bygevolg is die appèl

gehandhaaf en die skuldigbevindings en vonnisse van die

appellante ter syde gestel. Die redes vir die afwysing

van die aansoek om wysiging volg, en daaruit blyk terself=

dertyd die redes vir die handhawing van die appel.

Eerste / ...

3.

Eerste appellant is 'n maatskappy wat

padvervoer onderneem ingevolge die bepalings van die

Wet op Padvervoer, no 74 van 1977 ("die Wet") en

tweede appellant is sy enigste aandeelhouer en

direkteur. Appellante is in die Paarlse landdroshof

skuldig bevind aan 'n oortreding van art 31(1) (a) van

die Wet, deurdat een van hulle werknemers op 16

Februarie 1984 302 kartonne gare vanaf Butterworth

na Kaapstad op 'n openbare pad vervoer het sonder die

nodige padvervoerpermit. Eerste appellant is met

R500-00 beboet en tweede appellant is 'n soortgelyke

boete met 'n alternatiewe ses maande gevangenisstraf

opgelê /..

4.

opgelê. By die aanvang van die verhoor in die

landdroshof,is 'n alternatiewe aanklag dat die

appellante art 31(l)(b) van die Wet oortree het,

deurdat die vervoer van die gare nie deur hulle permit

gemagtig was nie, deur die aanklaer teruggetrek sonder

dat die appellante daarop gepleit het. Die appellante

het sonder sukses teen die skuldigbevindings geappelleer

na die Kaapse Provinsiale Afdeling, wat aan hulle

verlof verleen het om teen die skuldigbevindings na

hierdie Hof te appelleer.

Die openbare permit wat op 16 Februarie 1984

aan die polisiebeampte getoon is,toe hy die leunwa

gestop het waarin die gare vervoer is, het die permit=

houer / ...

5.

houer onvolledig as "J Barkett" in stede van "J Barkett's

Transport (Pty) Ltd" beskryf. Dié permit was op

28 Junie 1983 vir 'n onbepaalde tydperk uitgereik, maar

is vervang deur 'n permit wat op 20 Maart 1984 kosteloos

uitgereik is, waarop die juiste beskrywing van die

permithouer se naam verskyn. Regulasie 16(d) van die

regulasies uitgereik kragtens art 30 van die Wet,maak

voorsíening vir die kostelose uitreiking van 'n permit

ter vervanging van 'n permit wat gewysig moet word as

gevolg van 'n fout wat 'n werknemer van die Staat begaan

het toe hy die permit uitgereik het. Uit die getuienis

is dit duidelik dat dit is wat in die huidige saak

gebeur het, en die landdros se bevinding dat die

eerste / ...

6.
eerste appellant vanweë die onvolledige beskrywing van sy naam, op 16 Februarie 1984 nie in besit van 'n geldige permit was nie, is dus nie korrek nie. Die Hof a guo het ook tot die gevolgtrekking gekom dat die eerste appellant op die betrokke dag in besit was van 'n geldige permit.

Die landdros se verdere bevinding, waarmee die Hof a guo saamgestem het, was dat die appellante in elk geval art 31(1)(a) van die Wet oortree het deurdat die vervoer van die gare nie deur die betrokke permit gemagtig was nie. Hierdie bevinding was in ooreen= stemming met S v Everson 1980(2) SA 913 (NK) op 918 B-D waar beslis is dat 'n permithouer wat goedere vervoer

wat /.....

7.

wat nie deur sy permit gemagtig is nie, wel art

31(l)(a) oortree. Sedertdien het hierdie Hof

egter in S v Smith 1986(3) SA 714(A) op 721 D-E

beslis dat art 31(1)(a) nie van toepassing is op

permithouers nie en dat permithouers wat padvervoer

onderneem anders as volgens die bepalings van hulle

permitte, alleen strafbaar is ingevblge art 31(l)(b),

wat 'n afsonderlike oortreding daarstel. Aangesien

eerste appellant die houer van 'n geldige permit was

ten tyde van die beweerde oortreding, was appellante

gevolglik verkeerdelik skuldig bevind aan 'n oortreding

van art 31(l)(a) van die Wet.

By die verhoor van die appel was mnr Marais

gevolglik /...

8
gevolglik verplig om aansoek te doen om 'n wysiging van die klagstaat ten einde die appellante 'n oortreding van art 31(l)(b) van die Wet in stede van 'n oortreding van art 31(1) (a) van die Wet ten laste te lê.

Paragrawe (a) en (b) van art 31(1) lees as volg :-

"(1) Iemand wat -

(a) padvervoer onderneem behalwe

kragtfens 'n permit wat daardie
(b) terwyl hy die houer van 'n

permit is, padvervoer anders as volgens die bepalings van daardie permit onderneem,

5 padvervoer magtig; of

is aan 'n misdryf skuldig."

Vir huidige doeleindes is dit nie nodig om

die probleme wat mnr Marais met die formulering

van / ...

9.

van die beoogde wysiging ondervind het, te behandel

nie. Ek aanvaar ten gunste van die Staat dat die

beoogde wysiging 'n duidelike uiteensetting bevat van

n aanklag dat art 31(1) (b) van die Wet oortree is.

Mnr Marais het die aansoek om wysiging gegrond

op die bepalings van art 86(1) van die Strafproseswet,

no 51 van 1977, saamgelees met arts 309(3) en 304(2) (c) (iv)

van dieselfde Wet. Laasgenoemde twee artikels magtig

die wysiging van 'n aanklag op appèl of hersiening deur =

dat die Hof "die bevel gee wat die landdroshof moes gegee

het" en verleen geen wyer magte van wysiging as wat in
art 86 bevat is nie.

( R v Gibson 1956(2) PH

H 147 (A)). Aangesien hierdie Hof in die

Smith-saak beslis het dat afsonderlike oortredin

daargestel / ...

10.
daargestel word deur art 31(l)(a) en (b) onderskeidelik, is die vraag vir beslissing gevolglik of art 86(1) van die Strafproseswet 'n "wysiging" van die aanklag magtig wat daarop neerkom dat 'n nuwe aanklag geskep word, d w s dat een misdryf deur 'n ander vervang word. Die sub-artikel lees as volg :-

"86 (1) Waar 'n aanklag gebrekkig is vanweë die gebrek aan 'n noodsaaklike be= wering daarin, of waar daar 'n verskil blyk te wees tussen 'n bewering in 'n aanklag en die getuienis wat as bewys van so 'n bewering aangevoer word, of waar dit blyk dat woorde of besonderhede wat in die aanklag ingevoeg moes gewees het, daaruit weggelaat is, of waar woorde of besonderhede wat uit die aanklag weg= gelaat moes gewees het, daarby ingevoeg is, of waar daar 'n ander fout in die aanklag is, kan die hof,

te / ...

11.

te eniger tyd voor uitspraak, indien hy van oordeel is dat die aanbring van die toepaslike wysiging die be= skuldigde nie in sy verdediging sal benadeel nie, beveel dat die aanklag, hetsy dit 'n misdryf openbaar of nie, vir sover nodig gewysig word, sowel wat betref die deel daarvan waar die gebrek, verskil, weglating, invoeging of fout voorkom, as wat betref 'n ander deel daarvan wat dit nodig mag word om te wysig."

Die aanklag is die uiteensetting van die Staatsaak met betrekking tot die misdryf wat die beskuldigde daarin ten laste gele word (S v Hugo 1976{4) SA 536(A) op 540 E-F). Die strekking van art 86(1) is duidelik: om die regstelling deur middel van 'n wysiging te magtig van 'n aanklag wat in sekere opsigte gebrekkig of onvolledig is.

Die / ...

12.
Die gewone;- alledaagse betekenis van die woord "wysig" is om te verander (HAT, s.v. "wysig" en Oxford English Dictionary, s.v. "amend") met die ver= onderstelling, meen ek, dat dít wat verander word, behoue bly. In S v Moyo 1979(1) SA 1024 (R) was die vraag of 'n "wysiging" van die aanklag wat beoog om meerdere misdrywe te skep i p v die een wat in die aanklag genoem is, gemagtig is binne die betekenis van die woord "amend" in art 191(1) van die Criminal Procedure and Evidence Act, Chap. 59(R) wat vir huidige doeleindes wesenlik dieselfde is as ons art 86(1). Die hof het bevind dat die beoogde wysiging nie 'n "wysiging" binne die betekenis van die woord in die betrokke sub-artikel is nie en dat dit ook nie deur die ander bepalings van art 191(1) gedek

word / ...

13.

word nie. In sy uitspraak verwys GUBBAY R op

1026 A met goedkeuring na die volgende passasie in die
uitspraak van GIBSON R in Risley v Gough 1953 Tas SR 78

op 79 :-

"I cannot construe the word 'amended' other than to mean the perfecting or ameliorating of an existing thing - not supplying a vacuum with something that should be there"

en gaan as volg voort (op 1026 B-C)

"I think this is the meaning to be applied to s 191. It amply demonstrates that not every alteration, particularly one that causes the complete destruction of the 'existing thing' or its substitution by something else, can properly be deemed an amendment."

Ek stern met eerbied saam. Na my mening is 'n substitusie van aanklagte nie 'n "wysiging" binne die betekenis van

die / .....

14.

die woord in art 86(1) nie. Hierdie uitleg word

bevestig deur die samehang waarin die woord "wysig"

in die sub-artikel gebruik word, waaruit blyk dat

substitusie van misdrywe nie inbegrepe is by enige

van die soort wysigings waarvoor uitdruklik voor=

siening gemaak word nie. Die bepaalde opsigte

waarin 'n aanklag ingevolge die sub-artikel gewysig

kan word, hou almal verband met die misdryf gemeld

in die aanklag, en is die volgende: (a) indien

'n noodsaaklike bewering ontbreek, selfs waar die

aanklag nie 'n misdryf openbaar nie, (b) waar 'n

bewering /..

15.

bewering in die aanklag verskil van die getuienis

wat as bewys van so 'n bewering aangevoer word;

c) waar woorde of besonderhede wat in die aanklag

moes gewees het, daaruit weggelaat is; (d) waar

woorde of besonderhede wat uit die aanklag weggelaat

moes gewees het, daarby ingevoeg is; (e) waar

daar 'n ander fout in die aanklag is.

'n Substitusie van een misdryf vir 'n ander

is klaarblyklik nòg 'n invoeging van 'n noodsaaklike

bewering, nòg 'n aanpassing van 'n bewering in die aanklag

by die. getuienis, nog die invoeging van ontbrekende woorde of

besonderhede, / ...

16.

besonderhede, nòg die skrapping van woorde wat nie

in die aanklag moes verskyn het nie. Die vraag is

dus of dit dien tot regstelling van "'n ander fout in

die aanklag". Mnr Marais het betoog dat dit wel die

geval is. Dit is moeilik om te sien hoedat daar

sprake kan wees van 'n "fout in die aanklag" in die

huidige saak. Die beskuldigdes was aangekla van 'n

oortreding van art 31(1)(a) van die Wet en die klag=

staat het 'n korrekte verwysing na, en uiteensetting

van,hierdie misdryf bevat. Wat gebeur het, is dat hulle

van 'n verkeerde misdryf aangekla is, maar daar is

geen sprake van 'n fout in die sin van die soort gebreke

wat in art 86(1) genoem word nie. Na my mening moet

die / ...

17.

die woorde "ander fout in die aanklag", in die

samehang waarin dit in art 86(1) gebruik word,

eiusdem generis vertolk word, sodat dit verwys

na 'n gebrek in die aanklag wat soortgelyk is aan die

soort gebreke wat voorheen in die sub-artikel genoem

word, en nie na 'n verkeerde aanklag nie. So bv word

die hof in die laaste gedeelte van die sub-artikel

uitdruklik gemagtig om 'n wysiging te beveel in sowel

dié deel van die aanklag waar die "gebrek, verskil,

weglating, invoeging of fout" voorkom, as in 'n ander

deel van die aanklag wat dit nodig mag word om te

wysig. In 'n artikel in 1984 THRHR op 240, deur

Delport en Van Loggerenberg, wat hierdie konstruksie

van / .....

18.

van art 86(1) steun, word tereg daarop gewys dat 'n
uitleg wat die substitusie van een misdryf deur 'n ander toelaat, die beginsel van ons strafprosesreg, dat 'n beskuldigde vooraf van 'n aanklag verwittig moet word, geweld sou aandoen.

Daar heers nie eenstemmigheid in ons reg= spraak oor die vraag of 'n substitusie van een misdryf deur 'n ander, geoorloof is by wyse van 'n "wysiging" ingevolge art 86(1) van die huidige Strafproseswet en sy voorgangers, art 180(1) van Wet 56 van 1955 en art 225(1) van Wet 31 van 1917 nie. Vir huidige doeleindes kan aanvaar word dat daar geen wesenlike verskil in bewoording tussen die drie artikels is nie, - die huidige ter saaklike woorde "'n ander fout in

die / . . .

19.

die aanklag" verskyn as "enige ander fout in die

aanklag" in die vorige artikels. In R v Mnyekwa

1947(4) SA 433 (OD) is beslis dat 'n verandering van

'n aanklag, van gewone aanranding tot aanranding met

die opset om ernstig te beseer, neerkom op 'n substitusie

van die ou aanklag deur 'n geheel nuwe aanklag, wat nie as

wysiging" ingevolge art 225(1) van wet 31 van 1917

beskou kan word nie. Dieselfde houding is in R v Marodiso

and Others 1948{1) SA 594 (OD) op 596, S v Collett

1978(4) SA 324(R) op 325 G-H en in S v Moyo, supra,

ingeneem. In R v Crause 1959(1) SA 272(A) het die

landdros 'n wysiging ingevolge art 180(1) van Wet 56 van

1955 toegestaan ten einde in 'n aanklag dat die beskuldigde

'n...

20.

'n motorvoertuig onder die invloed van drank bestuur het, in te voeg dat die misdryf op 'n publieke pad gepleeg is. In die uitspraak van die Hof het SCHREINER AR beslis dat die Verhoorhof kan wysig selfs waar die aanklag nie 'n misdryf openbaar nie (hieraan is later deur art 16 van Wet 16 van 1959 gevolg gegee toe uitdruklik bepaal is dat die aanklag

gewysig kan word, het sy dit 'n misdryf inhou al dan nie)

en hy het as volg voortgegaan op 281 in fine :-

"The amendmenfe did not introduce a wholly new offence but merely filled a gap in the setting out of an offence which was throughout the contravention of a stated provision of the Motor Vehicle Ordinance."

Dit is duidelik dat daar in die Crause-saak geen sprake

was / ...

21.
was van 'n substitusie van 'n nuwe misdryf nie en hierdie uitspraak bied geen steun vir die houding dat 'n sub= stitusie geoorloof is solank dit net nie 'n "geheel nuwe misdaad" skep nie (S v Nesane 1980(2) SA 103(V) op 105 C-D), of solank daar "substantial identity" is tussen die oue en die nuwe misdrywe (S v Grey 1983(2) SA 536 (K) op 539 A-3), of solank dit "wesenlik gelyksoortig" is (Hiemstra Suid-Afrikaanse Strafproses, 4de uitgawe op 213). Na my mening is daar geen ruimte in die bewoording van art 86(1) vir die voocmelde kwalifikasies nie, en die Nesane- en Greysake kan op hierdie aspek nie goedgekeur word nie.

Ek wys ten slotte daarop dat die eerste vraag wat by elke aansoek om wysiging beantwoord moet word,

voordat / ...

22.

voordat die verdere vraag van moontlike benadeling

vir die beskuldigde hoegenaamd ter sprake kom, is

of die beoogde wysiging 'n "wysiging" ingevolge art

86(1) is. Die kwessie van benadeling ontstaan

gevolglik nie in die huidige saak nie. Hierdie

benadering is, verkeerdelik, nie gevolg in die

Nesane-saak (op 105 D) en die Grey-saak (OP 539 D-E

nie.

Weens bogemelde redes is die aansoek om

wysiging geweier en die appèlle gehandhaaf.

W. VIVIER AR

CORBETT AR )

BOTHA AR )

Stem saam.

JACOBS AR ) SMALBERGER AR)

---