South Africa: Supreme Court of Appeal

You are here:
SAFLII >>
Databases >>
South Africa: Supreme Court of Appeal >>
1987 >>
[1987] ZASCA 7
| Noteup
| LawCite
S v Magubane and Others (389/86) [1987] ZASCA 7 (12 March 1987)
Download original files |
389/86 N v H
SELBY MAGUBANE en ANDERE / DIE STAAT
SMALBERGER, AR -
389/86
N V H
IN DIE HOOGGEREGSHOF VAN SUID-AFRIKA (APPeLAFDELING)
SELBY MAGUBANE Eerste Appellant
JONAS MALATSI Tweede
Appellant
WALTER MTSHALI Derde Appellant
VIKI DLAMINI Vierde
Appellant
BAFANA MUNEKA Vyfde Appellant
NICOLAS
MTSHALI Sesde Appellant
en
DIE STAAT Respondent
CORAM: BOTHA, SMALBERGER, ARR, et STEYN, Wn AR
VERHOORDATUM: 3 MAART 1987 LEWERINGSDATUM: 12 MAART 1987
UITSPRAAK SMALBERGER, AR :-
Voortspruitend uit die dood van ene Henry Swarts
(die oorledene) in die Modder B Gevangenis op Benoni op 1 Okto=
ber 1983 het nege beskuldigdes, onder wie die ses appellante, in
die /
2 die Transvaalse Provinsiale Afdeling voor HARTZENBERG, R en twee
assessore tereggestaan op 'n aanklag van moord. Die ses appellante
was by die
verhoor beskuldigdes 2, 3, 4, 5, 6 en 8 onderskeidelik, en ek verwys voortaan
gerieflikheidshalwe na hulle afsonderlik
as sulks. Aan die einde van die
Staatsaak is beskuldigde 7 ontslaan. Tydens die verhoor, nadat hy reeds begin
getuig het maar nog
nie gekruisondervra is nie, is beskuldigde 1 vermoor. Die
oorblywende sewe beskuldigdes is almal na afloop van die verhoor aan moord
op
die oorledene skuldig bevind. By onstentenis van versagtende omstandighede is
elk van die ses appellante die doodvonnis opgelê;
in die geval van die
ander beskuldigde (nr 9) is versagtende omstandig= hede bevind, en hy is tot 8
jaar gevangenisstraf gevonnis.
Met /
3 Met verlof van die hof a quo kom die ses appellante nou
in hoër beroep alleenlik teen die bevinding van afwesigheid van versagtende
omstandighede in hulle
geval, en die vonnisse hulle opgelê.
Die skuldigbevindings in die onderhawige saak is hoofsaaklik gegrond op die aanvaarding deur die verhoorhof van die getuienis van die getuie Sibanyoni. Sy getuienis aangaande die omstandighede rakende die oorledene se dood is kortliks soos volg. Sibanyoni en die beskuldigdes was deel van 'n groep van ongeveer twintig gevonnisde gevangenes wat in sel A9 van die Modder B Gevangenis aangehou is. Die beskuldigd is, of was, almal lede van die 26 bende. Op die namiddag van 1 Oktober 1983 is die oorledene na sel A9 vanaf 'n ander sel
oorgeplaas /
4 oorgeplaas. Die oorledene was blykbaar 'n lid van die 28
bende Die 26 en 28 bendes is mekaar nie goedgesind nie. Om ongeveer 20h00
het
beskuldigde 2 die oorledene na hom geroep, en lank met hom gesels. Daarna is
beskuldigdes 1, 3, 4, 5, 6 en 8 deur beskuldigde
2 ontbied, en hulle het saam
die toiletgedeelte van die sel binnegegaan. Daar het hulle met mekaar 'n gesprek
gevoer. Beskuldigde
1 het toe uitgekom en vir Sibanyoni en beskuldigde 9 geroep.
Hulle is op hulle beurt die toilet binne. In die toilet is daar kringgesit.
Beskuldigde 2 het aangekondig dat die oorledene 'n lid is van die 28 bende, en
doodgemaak moes word. Niemand het teen die doodmaak
van die oorledene beswaar
aangeteken nie. Beskuldigde 2 het die modus operandi wat gevolg moes word
aangedui, en hy het aan elk van die aanwesiges 'n rol
toevertrou /
5 toevertrou. Beskuldigde 6 is toe gestuur om die oorledene
te gaan haal, wat hy wel gedoen het. Na sy aankoms in die toilet is die
oorledene deursoek en ondersoek. Hy is toe, soos voorheen afgespreek, deur
beskuldigde 8 van agter om sy nek gegryp, beskuldigde
1 het 'n handdoek in sy
(die oorledene) se mond gedruk en beskuldigdes 2 en 4 het 'n lyfband om sy nek
gesit., Die ander aanwesiges
het gehelp om die oorledene op die vloer neer te
gooi en hom daar vas te hou. Terwyl hy op die grond gelê het, het
beskuldigdes
2 en 4 hom met die lyfband gewurg, beskuldigde 1 het met 'n
lemmetjie op sy maag gesny en van die ander beskuldigdes het op hom getrap.
Die
oorledene is daarna, blykbaar reeds dood, op sy slaapplek geplaas. Dit was ten
tyde van die verhoor gemene saak dat die oorledene
dood
is as /
6 is as gevolg van verwurging. 'n Aaklige gebeurtenis het in die
loop van die nag plaasgevind toe die oorledene sekeel van die een
kant na die
ander gesny is daar waar hy dood gelê het. Volgens Sibanyoni was die
betrokkenes by hierdie grusame daad beskuldigdes
1, 2 en 6.
Met die uitsondering van beskuldigde 7 wat, soos reeds gemeld, aan die einde van die Staatsaak ontslaan is, het al die beskuldigdes op die meriete getuig. Ek sal later terugkeer na enkele aspekte van hulle verwere en getuienis. Voorlopig is dit voldoende om daarop te let dat waar hulle getuienis aangaande hulle deelname, of ontkenning daarvan, aan die aanval op en die doodmaak van die oorledene met dié van sibanyoni bots, sodanige getuienis deur die verhoorhof ver=
werp is.
Geeneen /
7 Geeneen van die appellante het na hulle skuldig= bevinding
aan moord ter versagting getuig nie. Kaptein Chiloane van die Gevangenisdiens
is
egter geroep om namens die appellante te getuig aangaande die bende-opset binne
die gevange= nisse en die uitwerking daarvan.
Ek keer later na sy getuienis
terug. Dr Porten, 'n psigiater, het namens beskuldigde 2 getuig met betrekking
tot die uitslag van
'n breintoets (EEG-toets) wat op beskuldigde 2 uitgevoer is
nadat hy, na sy skuldigbevinding, vir waarneming gestuur is ooreenkomstig
die
bepalings van artikel 77(1) van die Strafproseswet 51 van 1977. Daarna het Dr
Verster, ook 'n psigiater, namens die Staat in
dié verband getuig. Dit is
gemene saak dat beskuldigde 2 nie aan enige geestesgebrek of
geestesongesteldheid ly nie.
Ek handel / ,
8 Ek handel vervolgens eerstens met die appèl van
beskuldigde 2. Anders as in die geval van beskuldigdes 3, 4, 5, 6 en 8 maak beskuldigde 2
nie daarop aanspraak op appèl dat hy uit vrees, wat sy ontstaan het in
die bendestelsel,
meegedoen het aan die doodmaak van die oorledene nie. Dit blyk
duidelik uit Sibanyoni se getuienis, en dit word inderdaad deur beskuldigde
2
bevestig, dat beskuldigde 2 die leidende rol gespeel het in verband met die
doodmaak van die oorledene. Dit is gemene saak dat
beskuldigde 2 'n regter in
die 26 bende= hiërargie is, en dat as sodanig hy die besluit geneem het dat
die oorledene doodgemaak
moes word, die nodige bevele in dié verband
gegee het en 'n vername rol gespeel het in die uitvoering daarvan, aspekte
waaroor
beskuldigde 2, soos deur die verhoorhof
gemeld /
9 gemeld "met groot welbehae .... getuig het". Daar kan dus in
sy geval geen sprake daarvan wees dat hy uit vrees opgetree het nie.
Namens
beskuldigde 2 is daar egter betoog dat hy aan n mate van brein-disfunksie ly
soos deur die EEG-toets aangedui, en dat as voldoende
ag geslaan word op die
implikasies daarvan dit as versagting kan dien, en dat die verhoorhof misgetas
het deur nie so te bevind het
nie.
Die uitslag van beskuldigde 2 se EEG-toets was: "The EEG was moderately abnormal and suggests a non-specific cerebral dysfunction maximal in the temporal areas. No focal signs or paroxysmal events were seen." Dr Porten se mening, hoofsaaklik op hierdie bevinding gegrond, word korrek deur die verhoorregter in sy uitspraak ten opsigte van versagting as vol weergee:
"Dr Porten /
10
"Dr Porten is van oordeel dat daar 'n
gewelddadige neiging by die beskuldigde is, wat die gevolg is van sy brein-disfunksie en dat dít tesame met die feit dat hy lid is van 'n bende, waarby hy reeds op 'n jong leeftyd ingeskakel het, en gevolglik makliker tot 'n besluit sal kom dat
'n persoon gedood moet word, en ook die feit dat hy van sy beeld na buite bewus is, en bewus is van die indruk wat hy skep, wat ook kan lei daartoe dat hy makliker sal besluit om 'n drastiese beslui te neem, dat al hierdie faktore saam versagtende omstandighede daarstel."
Dr Porten het egter toegegee dat hy nie met
sekerheid kan sê dat
beskuldigde 2 se EEG-toets op abnormale of
bo-gemiddelde aggressiwiteit of
gewelddadigheid dui nie, of
dat beskuldigde 2 se vermoe om sy handelinge te
beheer verminder
of belemmer is nie. Dr Porten sien ook blykbaar beskuldigde
2
se aggressie as gepaardgaande met 'n soort ontlading wat tot
spontane uitbarsting lei - 'n situasie wat egter nie strook
met
beskuldigde 2 se beplande, berekende en geordende optrede in die
onderhawige /
11
onderhawige geval nie. Dr Verster se getuienis kom, in kort, daarop neer dat
beskuldigde 2 se brein-disfunksie soos blyk uit die EEG-toets
geen rol gespeel
het in sy optrede nie.
Ek is dit volkome eens met die bevinding van die
verhoorregter dat "in ons oordeel is daar nie werklik objektiewe getuienis wat
aantoon
dat hierdie faktore (dié deur Dr Porten genoem) die beskuldigde
subjektief beïnvloed het toe hy tot die besluit gekom
het dat die oorledene
moet sterf nie". Gevolgli] het beskuldigde 2 nie daarin geslaag om op die
vereisde oorwig van waarskynlikhede
te bewys dat daar in sy geval versagtende
omstandighede aanwesig was nie. Bygevolg kan sy appèl nie slaag nie.
Die enigste versagtende omstandigheid waarop
beskuldigdes 3,4, 5, 6 en 8 steun is dat hulle, na bewering, uit
vrees /
12 vrees vir hulle lewens meegedoen het aan die doodmaak van die
oorledene, welke vrees sy oorsprong het in die sogenaamde gevangenis-subkultuur.
As dit wel die geval was, sou hulle optrede met mindere morele verwytbaarheid
bejeën kon word. Dit is geykte reg dat die bewyslas
op die beskuldigdes rus
om die bestaan van versagtende omstandighede op 'n oorwig van waarskynlikhede
aan te toon. Op geen stadium
tydens die verhoor het enige van die beskuldigdes beweer dat hy uit vrees gehandel
het nie. Hierdie versuim beteken egter nie noodwendig dat die beskuldigdes hulle
nie van die bewyslas
wat op hulle rus gekwyt het nie, aangesien daar op die
getuienis in die geheel gelet moet word om dit te bepaal. (S v Mkize 1979
(1) SA 461 (A) op 463 G). Daar moet egter 'n behoorlike feitebasis wees
waarvan die /
13
waarvan die bestaan van versagtende omstandighede afgelei kan
word
(S v Mongesi en Andere 1981(3) SA 204 (A) op 207 D).
In dié verband moet dit weereens beklemtoon word dat die bestaa
van
'n gevangenis-subkultuur nie per se 'n versagtende omstandig=
heid is
nie. Soos JOUBERT, AR, in Mongesi se saak op 212 B -
opgemerk
het:-
"Hierdie Hof het reeds in ander sake daarop gewys dat 'die bestaan van 'n gevangenis-subkultuur nie per se 'n versagtende omstandigheid is nie. Waar 'n gevangene daarop aanspraak maak dat die gevange nis-subkultuur in sy geval 'n versagtende omstandig heid is, rus die bewyslas op hom om die Hof op 'n oorwig van waarskynlikhede te oortuig dat die gevangenis-subkultuur in die omstandighede van sy betrokke geval sy geestesvermoens of gemoedstoe= stand subjektief beïnvloed het toe hy die moord gepleeg het. (Kyk S v Peterson en Andere 1980 (1) SA 938 (A) te 945.)"
Die /
14 Die verhoorhof het
aanvaar dat beskuldigdes 3, 4, 6 en 8 die laagste rang in die 26 bende, naamlik
dié van soldaat, beklee
het. Beskuldigde 5 het die betreklike hoë
rang van sekretaris beklee. Die vyf beskuldigdes was egter almal onder= geskik
aan
beskuldigde 2 wat, soos reeds gemeld, 'n regter was. As sodanig was hulle
verplig om sy bevele te gehoorsaam, ongeag hulle eie gevoel.
Dit blyk, onder
andere, uit die getuienis van kaptein Chiloane. Hy het getuig hoedat gevangenes
vir die verskillende bendes gewerf
word; dat lidmaatskap van 'n bende
'n mate van beskerming in die gevangenis verseker; dat aanvanklik die voordele eerder as die nadele van lidmaatskap aan 'n gevangene voorgehou word; dat daar 'n eed van getrouheid aan die gekose bende geneem word; dat 'n lid van 'n bende onder sekere verpligting
staan /
15 staan teenoor die bende; dat hy nie geregtig is om te weier
om
iemand aan te rand of dood te maak indien daartoe beveel nie;
dat
indien hy sou weier om opdragte uit te voer hy wesenlik die
gevaar loop dat
hy doodgemaak sal word; dat in die 26 bende dit
die regter is wat besluit of
iemand doodgemaak moet word, en wie
daaraan moet meedoen en
verantwoordelikheid daarvoor aanvaar.
Kaptein Chiloane het ook getuig dat
gevangenes daarvan kennis
dra dat die gevangenisowerhede beskerming aan 'n bendelid sal
verleen
indien hy van 'n bende wil wegbreek, ofskoon sodanige
beskerming nie altyd volkome effektief is nie. Dit blyk ook
uit sy getuienis dat gevangenes vir minstens 12 uur in die loop
van 'n dag saam toegesluit is. Kaptein Chiloane se getuienis
het ook regstreeks betrekking op die funksionering van die 26
bende.
In /
16
In S v Masuku and Others 1985 (3) SA 908 (A)
het dieselfde kaptein Chiloane
blykbaar soortgelyke getuienis
gelewer. Na aanleiding daarvan, en die feit
dat sekere van
die beskuldigdes in daardie saak ondergeskikte range beklee
het
en nie déelgeneem het aan die besluit om die oorledene in
daardie saak dood te maak nie, maar bloot opdragte wat hulle
ontvang het, uitgevoer het, het NICHOLAS, Wn AR, as volg
opgemerk ten opsigte van die betrokke beskuldigdes (op 914 F):
"These facts and circumstances referred to could have influenced the state of mind of these accused in the commission of the crime, and they could serve to constitute extenuation."
In dié opsig is die omstandighede van beskuldigde
3, 4, 5, 6 en 8 in die onderhawige saak vergelykbaar met die
van die beskuldigdes onder bespreking in Masuku se saak.
Die /
17 Die belese Appëlregter gaan dan voort:-
"Counsel for the State pressed us with the observation of HOLMES JA in S v Bradbury 1967 (1) SA 387 (A) at 404 H:
'As a general proposition a man who volun= tarily and deliberately becomes a member of a criminal gang with knowledge of its disci= plinary code of vengeance cannot rely on compulsion as a defence or fear as an extenuation.' The learned Judge of Appeal was, however, dealing with the case of a free man living in a free society. I do not think that the general proposi= tion necessarily applies to a convicted prisoner, who for half of each 24-hour period is locked in a communal cell without effective communication with the prison officers, and is largely at the mercy of his fellow prisoners (who are often dangerous and ruthless men) and who joins a gang as a measure of self-protection.
The probability is strong that these circumstances would have influenced the state of mind of each of these accused in executing No l's order. And that they did so in fact appears from the evidence which they gave in mitigation, but which was not referred to in the trial Court's judgment in regar
to extenuating circumstances."
(My onderstreping.)
In die /
18 In die samehang van sy uitspraak blyk dit dat die belese.
Appèlregter met die gebruik van die woord "would" in werklikheid
"could"
bedoel het, maw hy het 'n moontlikheid eerder as 'n waarskynlikheid in die
vooruitsig gestel. Ek glo nie hy wou te kenne
gee dat die omstandighede waarna
verwys is op sig= self, en sonder die bevestigende getuienis van die betrokke
beskuldigdes dat hulle
uit vrees gehandel het, die vereisde bewys op 'n oorwig
van waarskynlikhede daargestel het dat hulle geestesvermoëns beïnvloed
is nie. Dit was blykbaar die getuienis van die beskuldigdes dat hulle geestesvermoëns wel
deur vrees beïnvloed is wat deurslaggewend was by die bepaling van die
vraag of hulle die
bewyslas wat op hulle rus, gekwyt het
Op sterkte /
19 Op sterkte van kaptein Chiloane se getuienis bestaan die
moontlikheid wel dat beskuldigdes 3, 4, 5, 6 en 8 uit vrees meegedoen
het aan
die doodmaak van die oorledene. Die redelike moontlikheid bestaan egter eweneens
dat die beskuldigdes gewillige en selfs
entoesiastiese lede van die 26 bende
was, en in daardie gees meegedoen het aan die doodmaak van die oorledene, in
welke geval daar
nie sprake van versagting kan wees nie. Dit gaan hier oor die
subjektiewe motivering van elke individuele beskuldigde by die pleging
van die
misdaad en, in 'n geval soos die onderhawige, tensy 'n beskuldigde self in
getuienis beweer dat hy uit vrees opgetree het,
sal daar in die reël nie op
'n oorwig van waarskynlikhede bevind kan word dat hy wel so opgetree het nie.
Dit sou blote bespiegeling
bly of dit
wel die /
20
wel die geval was. Elke saak moet natuurlik op sy eie meriete beoordeel
word.
Na aanleiding van sekere gebeure wat tydens die verhoor plaasgevind
het, is daar betoog dat daar bykomende aanduidings is dat beskuldigdes
3, 4, 5,
6 en 8 uit vrees opgetree het. By die aanvang van die verhoor het beskuldigde 1,
ter verduideliking van sy pleit van onskuldig,
erken dat hy deelgeneem het aan
die aanval op die oorledene maar beweer dat hy onder dwang en uit vrees vir sy
lewe gehandel het.
Die ander agt beskuldigdes het enige deelname aan die
doodmaak van die oorledene ontken. Met hierdie verweer is daar volhard tot
aan
die einde van die Staatsaak. Terloops kan gemeld word dat Sibanyoni in sy
getuienis namens die Staat benadruk het dat hy uit
vrees meegedoen het aan die
aanval op die oorledene.
Beskuldigde /
21
Beskuldigde 1 het in ooreenstemming met sy pleitverduideliking getuig,
en sekere beskuldigdes by die aanval op die oorledene betrek.
Voordat
beskuldigde 1 gekruisondervra kon word, was die advokaat wat namens beskuldigdes
2 tot 9 verskyn het, genoodsaak om haar
van die saak te onttrek. Daar is toe
gereël om afsonderlike advokate vir elke beskuldigde aan te stel. Voor die
verhoor hervat
het, is beskuldigde 1 vermoor, na bewering omdat hy teen die
bende getuig het, ofskoon daar geen positiewe bewys is dat dit wel die
geval was
nie. Sibanyoni is toe as 'n getuie herroep. Namens beskuldigde 2 is aan hom
gestel dat hy (Sibanyoni) en beskuldigdes 1,
2 en 5 die oorledene doodgemaak
het, en dat die ander beskuldigdes nie die
voorval betrokke was nie. Namens beskuldigde 5 is daar aan
Sibanyoni /
22
Sibanyoni gestel dat beskuldigde 1 se weergawe van die gebeure
die
korrekte een is. Die ander beskuldigdes het blykbaar
by hulle oorspronklike
verwere volstaan.
Toe beskuldigde 2 getuig het, het hy die weergawe
wat namens hom aan Sibanyoni gestel is nadat hy herroep is,
bevestig. In
die loop van sy kruisondervraging namens beskul=
digde 5 kom die volgende
vrae en antwoorde in sy getuienis voor
(die verwysing na "Brett" is 'n verwysing na beskuldigde 1):-
"Nr 5 se weergawe is basies dieselfde as dié van Brett. -- En dan, wat dan?
Dit is inderdaad so. Kom ons toets 'n bietjie die mense wat u aanwys. Die persone wat u aanwys is Sibanyoni, 'n Staatsgetuie wat 'n lid van '26' is wat teen die reëls optree, is dit korrek? Hy was daar gewees.
Maar u wys hom aan? Wanneer en waar?
U sê dat hy een van die mense is wat saam met u die
moord gepleeg het. -- Hy was ja.
En verder wat ook waar is, is dat hy optree teen
die reëls van die '26'. Hoe, wanneer, waar?
In so 'n /
23
In so 'n mate dat hy getuig teen die '26's'.
Wag 'n bietjie, dit is nie met hom klaar afgereken
nie. Sy dag kom nog, hy gaan boet.
Maar hy tree teen die reëls op, dit is korrek.
Ja, en daarvoor gaan hy boet. Brett, die oorledene, hy het ook teen die reëls opgetree. — Waar is hy nou? U weet ook dat nr 5 teen die reëls optree, want
hy gaan ook getuig teen die '26's". Hy dra
sy eie lewe in sy hande. Hy sal besluit."
Toe hy later getuig het, het beskuldigde 5 afgewyt van wat namens hom gestel is, en met 'n weergawe vorendag gekom wat ten volle ooreengestem het met dié van beskuldigde 2. Ook beskuldigde 8 het sy getuienis blykbaar aangepas by dié van beskuldigde 2. Die ander beskuldigdes het by hulle ontkennings volstaan.
Daar is betoog dat hierdie gebeure aandui dat beskuldigde 1 vermoor is omdat hy gewaag het om teen die bende
te getuig /
24
te getuig; dat beskuldigde 2 sy verweer verander het na
aanleiding
van beskuldigde 1 en Sibanyoni se getuienis; dat sy
getuienis 'n duidelike
dreigement bevat het teen diegene wat
dit sou waag om van die bende (soos
deur hom verteenwoordig)
te verskil; en dat beskuldigdes 5 en 8 hulle
getuienis aangepas
het as gevolg van sodanige dreigement. Hiervan kan
afgelei
word hoeveel gesag die leiers van die 26 bende oor sy lede
uit=
oefen en die vrees wat dit by hulle kan inboesem.
Die vraag bly staan wat was beskuldigdes 3, 4, 5,
6 en 8 se subjektiewe gemoedstoestand tydens die pleging van
die misdaad? Is hulle deur vrees gemotiveer om mee te doen
aan die doodmaak van die oorledene? Die gebeure tydens die
verhoor waarna verwys is, is in ooreenstemming met so 'n moont=
likheid /
25
likheid. Maar dit kan ook bloot op getroue nakoming van die voprskrifte van die bende dui sonder om noodwendig lig te werp op die gesindheid waarmeeelke beskuldigde deelgeneem het aan die doodmaak van die oorledene - hetsy gewillig of andersins By ontstentenis van getuienis deur die beskuldigdes dat hulle uit vrees opgetree het toe hulle meegedoen het aan die doodmaak van die oorledene, kan sulke optrede in die onderhawige geval nie op 'n oorwig van waarskynlikhede van die getuienis as 'n geheel afgelei word nie. 'n Behoorlike feitegrondslag vir so 'n bevinding bestaan nie. Veral is dit die geval as daar gelet word op die getuienis van majoor Wagenaar dat geeneen van die beskuldigdes die oggend na die voorval enige tekens van vrees getoon het nie toe die gevangenis-beamptes opgedaag het,
asook /
26
asook die feit dat beskuldigdes 3 en 5 pertinent in die loop van hulle
getuienis enige sprake van bang wees vir lede van die 26 bende
ontken het.
Trouens die getuienis van beskuldigde 5 spreek van gewillige en selfs genotvolle
deelname aan die aanval op die oorledene.
Daar is betoog dat die beskuldigdes vasgevang is in 'n onbenydenswaardige situasie omdat as hulle sou getuig het dat hulle uit vrees opgetree het, hulle die reëls van die 26 bende sou oortree het. Dit sou hulle die gramskap van die bende op die hals gehaal het en hulle blootgestel het aan die wesenlike gevaar van wraakoptrede deur die bende. Dit is nie vir my duidelik waarom dit die geval sou wees as hulle na skuldigbevinding ten opsigte van versagting so sou getuig nie.
In baie /
27 In baie gevalle is dit wat wel gebeur. 'n Dilemma van
dié aard waarin 'n beskuldigde hom bevind voortspruitend uit sy
lidmaatskap
van 'n bende kan egter nie tot sy voordeel strek wanneer dit by die
vraag kom of hy hom van die bewyslas gekwyt het om versagtende
omstandighede te
bewys nie. Gevolglik kan die appèlle van beskuldigdes 3, 4, 5, 6 en 8 ook
nie slaag nie.
Die appèlle van al ses die appellante word afgewys.
J W SMALBERGER APPeLREGTER