---

Saaknommer 407/89

IN DIE HOOGGEREGSHOF VAN SUID-AFRIKA APPeLAFDELING

In die saak tussen:

RUSSELL DE VREE Appellant
en
DIE STAAT Respondent

CORMAM: HOEXTER, SMALBERGER et EKSTEEN, ARR
VERHOOR: 6 September 1990
GELEWER: 20 September 1990

UITSPRAAK

HOEXTER, AR

2

HOEXTER, JA
Dit is 'n strafappèl. In die streekhof vir die Kaapse Afdeling het vyf manspersone ("die beskuldigdes") gesamentlik op 'n aanklag van die diefstal van 'n motorvoertuig tereggestaan. Die beskuldigdes het onskuldig gepleit. Die appellant, wat beskuldigde nr 4 by die verhoor was, is deur sy eie prokureur verteenwoordig, terwyl 'n tweede prokureur die saak van beskuldigdes nrs 1, 2, 3 en 5 behartig het. Na afloop van die staatsaak, het agtereenvolgens, maar met uitsondering van beskuldigde nr 3 elkeen van die beskuldigdes self getuig. Beskuldigdes nrs 3 en 5 is ontslaan. Die streekhof het beskuldigdes nrs 1 en 2 asook die appellant skuldig bevind. Die appellant, 'n 26-jarige eerste oortreder, is 'n vonnis van vyf jaar gevangenisstraf opgelê. Hiervan is twee jaar

3

voorwaardelik opgeskort. Teen sowel sy skuldigbevinding as sy vonnis het die appellant sonder welslae na die Kaap die Goeie Hoop Provinsiale Afdeling appèl aangeteken. Die hof a quo het die appellant se aansoek om verder na die appèlafdeling te appelleer, afgewys. Met verlof van hierdie hof kom die appellant in hoër beroep.
Die feite van die saak is betreklik eenvoudig. Beskuldigde nr 1 is 'n werktuigkundige wat in Guguletu woon en wat aldaar op sy eie perseel ("die werf") motors herstel het. Beskuldigdes nrs 1 en 5 is broers. By tye het beskuldigde nr 5 beskuldigde nr 1 as handlanger bygestaan. Die appellant is die eienaar van 'n geel Ford Cortina stasiewa ("die geel Ford"). Oorspronklik, en tot en met 8 April 1988, was die geel Ford met 'n outomatiese ratkas toegerus. Die geel Ford se outomatiese ratkas het onklaar geraak. Etlike maande voor 8 April 1988 het die appellant die geel Ford na die werf geneem en die nodige herstelwerk

4

aan sy outomatiese ratkas aan beskuldigde nr 1 toevertrou. Soos later sal blyk is die aard en omvang van die appellant se opdrag aan beskuldigde nr 1 'n belangrike twispunt in die saak.
Die klaer in die saak is die eienaar van 'n wit Ford Cortina stasiewa ("die wit Ford"). In teenstelling met die geel Ford het die wit Ford 'n hand-ratkas gehad. Gedurende die voormiddag van Vrydag 8 April 1988 het die klaer die wit Ford by die parkeerterrein van die Kaapstadse stasie vir 'n uur of wat onbewaak gelaat. Gedurende daardie tydperk het iemand die wit Ford gesteel.
In die vroeë aandure van 8 April 1988 het die wit Ford by die werf aangekom. Watter persoon of persone die wit Ford daar aangebring het, is ook in geskil. Dit is egter gemene saak dat beskuldigde nr 1 daarna die volgende handelinge verrig het: (a) hy het die outomatiese ratkas van die geel Ford deur die hand-ratkas van die wit Ford

5

vervang; en (b) hy het die wit Ford se verkoeler, enjinblad en agterlig na die geel Ford oorgeplaas en daarop monteer.
Van wesenlike belang by beoordeling van die saak teen die appellant is die strekking van die pleitverduidelikings wat by aanvang van die verhoor namens die verskillende beskuldigdes aangedui is en wat daarna deur elkeen van die beskuldigdes onderskeidelik beaam is. Dit geld -veral die pleitverduideliking van beskuldigde nr 5. Al vyf beskuldigdes het enige betrokkenheid by die diefstal van die wit Ford ontken. Volgens beskuldigde nr 1 het die appellant die wit Ford op 8 April na die werf gebring. Volgens beskuldigdes nrs 2 en 5 het beskuldigde nr 1 hulle gevra om te help om die wit Ford die werf binne te stoot. Beskuldigde nr 3 het ontken dat hy gehelp het om die wit Ford die werf binne te stoot. Die pleitverduideliking van die appellant was dat hy gedurende

6

Februarie 1988 die geel Ford vir herstelwerk na die werf van beskuldigde nr 1 geneem het. Later het die polisie op die geel Ford beslag gelê, en daarna is hy van diefstal van die wit Ford aangekla.
Die eerste staatsgetuie was die klaer. Hy het o a getuig dat toe hy op die betrokke dag die wit Ford by die stasie geparkeer het hy beskuldigde nr 2 in die onmiddellike omgewing van die wit Ford waargeneem het. 'n
Paar weke na die diefstal het die klaer op versoek van die polisie na 'n sekere perseel in die Skiereiland gegaan waar hy die wit Ford uitgeken het. Hy het toe bemerk dat die Ford geen nommerplaat meer gehad het nie; en dat verskeie onderdele en toebehore daaruit verwyder was. Langs die wit Ford het die geel Ford gestaan. By nadere ondersoek het hy vasgestel dat die wit Ford se verkoeler, enjinblad en agterlig op die geel Ford gemonteer is.

Die enigste ander staatsgetuie was die
7

ondersoekbeampte in die saak, speurder-konstabel Abrahams van die SAP se Kaapse Voertuigdiefstaltak. Op 29 April 1988 het hy by die werf besoek afgelê. 'n Stuk of agt voertuie het voor op die werf rondgestaan. Abrahams het hom aan beskuldigde nr 1 voorgestel en na die enjinnommers en bakwerknommers van gemelde voertuie ondersoek ingestel. Aan beskuldigde nr 1 het Abrahams gesê dat hy hom later weer sou sien. Ongeveer een uur later het Abrahams na die werf teruggekeer. Met sy terugkoms was beskuldige nr 1 soek en slegs beskuldigde nr 5 was teenwoordig. Agter op die werf het Abrahams die wit Ford aangetref. Hy het die wit Ford se registrasienommer en enjinnommer nagegaan en daarna d m v die radiobeheereenheid vasgestel dat die wit Ford 'n gesteelde voertuig is. Abrahams moes vir drie dae na beskuldigde nr 1 soek voordat hy hom weer by die werf aangetref het. Volgens Abrahams het hy beskuldigde nr 1 gevra waarom hy gesteelde voertuie agter op die werf

8

aanhou. Hierop sou beskuldigde nr 1 gesê het dat hy
Abrahams sal wys wie die wit Ford daar aangebring het.
Twee huise verder van beskuldigde nr 1 se huis af het hulle
toe beskuldigde nr 2 gaan haal. Beskuldigde nr 2, aldus
Abrahams, het op sy beurt gesê dat hulle na nuwe Kruispad
moet gaan -

"....en vir beskuldigde 3 moet gaan haal, want hulle twee was bymekaar."

Abrahams het soontoe gegaan en beskuldigde nr 3 daar in
hegtenis geneem. Volgens Abrahams het beskuldigde nr 1
beweer dat die appellant "ook by" was toe die wit Ford na
die werf gebring is. Voorts het Abrahams getuig dat nadat
hy beskuldigdes nrs 1, 2, 3 en die apellant ondervra het -

"...het hulle gesê dat beskuldigde 1 se broer,

beskuldigde 5 ook gehelp het die voertuig die werf instoot."

Abrahams het verder getuig dat die geel Ford ook op die

werf gestaan het; en dat hy op sowel die wit as die geel

Ford beslag gelê het. Hieraan het Abrahams toegevoeg -

9

"Hulle was besig om die gesteelde voertuig te stroop. Hy het 'n gedeelte daarvan afgehaal en op beskuldigde 4 se motor opgebou."
In hooftrekke was dit die staatsaak.

Beskuldigde nr 1 het getuig dat toe die appellant die geel
Ford na die werf gebring het die appellant se opdrag aan
hom soos volg was:-

" hy sal die ratkas bring, ek moet vir hom
die ratkas insit"

en dat die appellant 'n maand later die wit Ford gebring
het. M b t die kwessie van presies hoe die wit Ford by die
werf aangekom het, was beskuldigde nr 1 reeds in sy
hoofgetuienis uiters ontwykend. Nadat die streeklanddros

in hierdie verband beskuldigde nr 1 tereggewys het, moes
beskuldigde nr 1 uiteindelik toegee dat hy in der waarheid
nie self gesien het dat die appellant die wit Ford na die
werf aangery het nie. Beskuldigde nr 1 het egter volhard
met sy bewering dat die appellant gedurende die aand van 8
April 1988 ook op die werf by was. Volgens beskuldigde

10

nr 1 het die wit Ford by die werf in sand vasgesit; en terwyl beskuldigdes nrs 2 en 5 dit die werf binne gestoot het, aldus beskuldigde nr 1, het die appellant agter die stuurwiel van die wit Ford gesit. Beskuldigde nr 1 het voorts getuig dat die appellant aan hom vertel het dat die wit ,Ford sy (die appellant) se motor is, en dat beskuldigde nr 1 die geel Ford se ratkas deur die wit Ford se ratkas moet vervang. Vir hierdie werk, so het beskuldigde nr 1 getuig, was die ooreengekome vergoeding R150.
In die loop van kruisondervraging deur die aanklaer het beskuldigde nr 1 aanvanklik nadruklik getuig dat hy slegs die ratkas van die wit Ford na die geel Ford oorgeplaas het. Later het die getuie toegegee dat hy daarbenewens ook 'n lugfilter en die agterlig van die wit Ford op die geel Ford gemonteer het; maar hy het ontken dat hy die verkoeler en die enjinblad van die wit Ford na die geel Ford oorgeplaas het. In hierdie verband het

11

beskuldigde op die moontlikheid gesinspeel dat beskuldigde nr 5 dit kon gedoen het.
Beskuldigde nr 2 het ontken dat hy op 8 April 1988 hoegenaamd in Kaapstad was. Voorts het hy getuig dat gedurende die aand van 8 April 1988 beskuldigde nr 1 hom geroep het; dat hy gehelp het om die wit Ford by die werf in te stoot; en dat beskuldigde nr 5 mettertyd ook by hul aangesluit het om die wit Ford te stoot. Volgens beskuldigde nr 2 het die appellant in daardie stadium binne in die wit Ford gesit. Beskuldigde nr 2 was egter nie bereid om te sê dat die appellant die wit Ford daar aangery het nie.
In sy getuienis het die appellant die volgende relaas gegee. In Februarie 1988 het hy die geel Ford na beskuldigde nr 1 geneem om sy automatiese ratkas te laat herstel. Sy opdrag aan beskuldigde nr 1 het slegs herstel van die ratkas behels. Geen onderdele van die geel Ford

12

moes vervang word nie. Daarna het die appellant 'n paar keer by beskuldigde nr 1 gaan verneem hoe die werk vorder, maar beskuldigde nr 1 het altyd 'n ekskuus gemaak - die voertuig is nog nie gereed nie. Teen Maart 1988 het beskuldigde nr 1 die geel Ford se ratkas op 'n manier herstel "maar dit was nog nie honderd persent nie." Op Saterdag 9 April het die appellant andermaal by die werf aangedoen en toe het hy gesien dat beskuldigde nr 1 met die geel Ford rondry. Beskuldigde nr 1 het aan die appellant gesê sy kar is nou reg. Daaraan het hy toegevoeg dat hy die geel Ford se ratkas deur 'n hand-ratkas, wat beskuldigde nr 1 "ontvang" het, vervang het. Beskuldigde nr 1 het egter nie aangedui waarvandaan die hand-ratkas gekom het nie. Volgens die appellant het hy vrede gehad met die vervanging van die geel Ford se automatiese ratkas deur 'n hand-ratkas. Vir sy werk aan die geel Ford het beskuldigde nr 1 betaling van R350 verlang, wat die

13

appellant nie kon bybring nie. Hierop was beskuldigde nr. 1 se reaksie, aldus die appellant, dat tot tyd en wyl die appellant R350 kon bybring beskuldigde nr 1 die geel Ford sou behou en gebruik. Die appellant is bygevolg met leë hande daar weg. 'n Week of wat daarna het die polisie, vergesel van beskuldigde nr 1, by die appellant aangekom. Die polisie het die appellant meegedeel dat beskuldigde nr 1 beweer dat die appellant motor-diefstal gepleeg het. Hierdie áantyging het die appellant ontken. Teenoor die polisie het die appellant verduidelik dat hy die geel Ford vir herstelwerk na beskuldigde nr 1 geneem het. Daarop het die polisie vir beskuldigde nr 1 gekonfronteer en hom gevra wie dan "die kar" gesteel het. Volgens die appellant het het beskuldigde nr 1 toe gesê dat hy vir die polisie sal wys wie die kar gesteel het, "en op daardie manier gaan ons vir beskuldigde 2 optel." Die appellant het in sy

14

getuienis ontken dat hy op 8 April 1988 ooit by die werf was. Hy kon laasgenoemde datum goed onthou, so het die appellant verklaar, omdat dit sy verjaardag is. Volgens die appellant is beskuldigde nr 5 aan hom as die broer van beskuldigde nr 1 bekend; maar beskuldigdes nrs 2 en 3 het hy hoegenaamd nie geken nie. M b t die wit Ford se verkoeler, enjinblad en agterlig wat op die geel Ford gemonteer is, het die appellant getuig dat hy hierdie veranderinge nie opgemerk het nie. Die appellant het getuig dat hy die wit Ford vir die eerste keer weer gesien het toe die polisie dit aan hom getoon het. Met die oog op die verhoorhof se evaluering van die getuienis van die appellant en beskuldigde nr 5, waarna later in hierdie uitspraak verwys sal word, is dit dienstig om hier te let op die volgende stelling aangaande beskuldigde nr 5 wat laasgenoemde se prokureur in kruisondervraging aan die appellant gemaak het:-

15

"U het gehoor beskuldigde 2 het gesê dat op daardie Vrydag hy het u gesien dat u het gesit
agter die stuurwiel van die wit Ford Cortina?
Nee, dit is nie waar nie.
En ook beskuldigde 5 sal so getuig dat toe hy geroep was, hy het gesien dat u sit agter die
stuurwiel van daardie wit Ford Cortina? ---Nee,
dit is nie waar nie."
Ten slotte moet na die hooftrekke van beskuldigde

nr 5 se getuienis gekyk word. Volgens hom het hy
beskuldigde nr 1 bygestaan toe die outomatiese ratkas by
die geel Ford uitgehaal is. Hy was egter nie teenwoordig
toe die ander onderdele soos die enjinblad van die wit Ford
op die geel Ford gemonteer is nie. Voorts het beskuldigde
nr 5 aan die verhoorhof vertel dat hy nie weet hoe die wit
Ford by die werf aangekom het nie. Terwyl.hy binnenshuis
beeldradio gekyk het, het beskuldigde nr 1 hom gevra om te
help stoot aan die wit Ford. Aan hierdie versoek het hy
voldoen. Beskuldigdes 1, 2 en die appellant het algar
gehelp om die wit Ford te stoot. In kruisondervraging

16

deur die appellant se prokureur is beskuldigde nr 5 gevra
wie agter die wit Ford se stuurwiel gesit het toe dit
gestoot is. Hierop was beskuldigde nr 5 se antwoord:-

"Beskuldigde 1 het die venster afgedraai en van buite-af sy hand deurgesteek en die stuurwiel hanteer."
In antwoord op vrae deur die hof gestel, het dit

verder uit beskuldigde 5 se getuienis geblyk dat die
voertuig waaraan gestoot is glad nie die wit Ford was nie,
maar wel 'n ander voertuig wat die ingang tot die werf
versper het. Die wit Ford, aldus beskuldigde nr 5:-

"...kon vanself ry, dit was nie nodig om dit te stoot nie."

In kruisondérvraging deur die aanklaer het beskuldigde nr 5
getuig dat hy nie gesien het dat enigiemand met die wit
Ford ry nie.

Dit dan wat betref die aangevoerde getuienis.

By beoordeling van die geloofwaardigheid en betroubaarheid
van getuienis namens die verdediging afgelê, het die

17

verhoorhof daarop gewys dat beskuldigde nr 1 die verwyt van
tallose weersprekings in sy getuienis dra. Die
streeklanddros het beskuldigde nr 1 heel tereg as 'n
"patetiese getuie" afgemaak. Omtrent beskuldigde nr 2 het
die verhoorhof hom soos volg uitgelaat:-

"Beskuldigde 2 ontken dat hy vir die speurder gesê het beskuldigde 3 is betrokke. Maar volgens die ondersoekbeampte was hy die enigste een wat daardie inligting aan hom gegee het. Nie een van die ander beskuldigdes het beskuldigde 3 betrek in hierdie saak nie. Dus vertel hy 'n leuen vir die Hof hieroor. Eweneens het beskuldigde 2 my nie beïndruk as 'n getuie nie."
M b t beskuldigde nr 5 en die appellant het die

verhoorhof in die loop van sy uitspraak die volgénde gesê:

"Beskuldigde 5 het my werklik beïndruk as 'n
getuie. Ek is beïndruk met beskuldigde 5 se eerlikheid en opregtheid in hierdie saak. As ek beskuldigde 5 en beskuldigde 4 se getuienis teen mekaar opweeg, dan staan beskuldigde 5 se getuienis as persoon, vir my kop en skouers bo dié van beskuldigde 4. Dit is baie duidelik dat beskuldigde 5 nie probeer het om die Hof te mislei nie. Hy het nie ingeval by die weergawes

18

wat beskuldigdes 1 en 2 gegee het nie en beskuldigde 1 is sy eie broer. Hy het inderdaad getuienis gegee wat beskuldigde 1 nog verder in
die moeilikheid dompel Ek aanvaar
beskuldigde 5 se getuienis as die waarheid.
Nadat die Hof dit gedoen het, dan vind ek baie probleme met beskuldigde 4 se weergawe. Tot en met die stadium beskuldigde 4, wat beskuldigde 5 getuig het, was jou skuld of onskuld in die weegskaal gewees. Nadat beskuldigde 5 egter getuig het, het die hele legkaart vir my inmekaar geval en was dit vir my duidelik wat plaasgevind het."

Voorts het die verhoorhof in sy uitspraak die volgende

punte van kritiek teen die appellant se relaas ingebring:-

"Volgens u weergawe is daar niks fout met hierdie outomatiese kar se ratkas, dit kan oënskynlik herstel word. Nogtans is u bereid en aanvaar u dat die outomatiese ratkas in totaal vervang word
met 'n handratmodel Blykbaar was u ratkas toe
nou so gewees dat dit nie herstel kon word nie, soos wat beskuldigde 1 inderdaad getuig het. En om 'n ander ratkas te koop, sou vir u 'n groot klomp geld gekos het. Dan sou dit veel makliker wees om een te steel, dit sal jou verniet kos."

Wat die waarskynlikhede betref, het die streeklanddros

19

aangedui dat die oorplasing van die wit Ford se verkoeler,
enjinblad en agterlig na die geel Ford 'n aspek van die saak

is wat teen die appellant moet inwerk. In hierdie verband
het die verhoorhof gesê:-

"Dit was nie nodig dat daardie goedere op u voertuig gesit word nie, volgens u eie weergawe nie. Hoekom sal beskuldigde 1 uit eie beweging daardie goedere op u voertuig nou sit? Hy is 'n
persoon wat agterplaas-werktuigkundige werk doen. Daardie goedere kan hy weer in 'n ander voertuig gesit het en met wins verkoop het."

Wat betref die aanspreeklikheid van die appellant het die —

verhoorhof tot die volgende slotsom geraak:-

"Beskuldigde 5 het ek alreeds gesê het my beïndruk as 'n getuie en ek aanvaar sy getuienis. Beskuldigde 5 self sê beskuldigde was die vorige aand daar gewees toe die wit gesteelde Ford Cortina daar was. So beskuldigde 5 se getuienis word dan inderdaad ondersteun deur beskuldigde 1 oor beskuldigde 4 se teenwoordigheid aldaar. Beskuldigde 4 word bevoordeel dat parte in sy voertuig geplaas word en die Hof bevind op die getuienis dat beskuldigdes 2 en 4 die voertuig by Kaapstad-stasie gesteel het."

20

Om verskeie redes vind ek dit moeilik om met die beskouing van die verhoorhof saam te stem dat beskuldigde nr 5 as getuie "kop en skouers" bo die appellant uitgetroon het. In die eerste plek dien opgemerk te word dat die verhoorhof in sy uitspraak nêrens aandui dat die appellant in die getuiebank enigsins 'n swak figuur geslaan het nie. By nalees van die appellant se getuienis wil dit my voorkom asof die appellant in die loop van sy getuienis deurentyd voet by stuk gehou het. Die streeklanddros konstateer juis dat selfs na aanhoor van sy getuienis die kwessie van die appellant se skuld geen uitgemaakte saak was nie. Behalwe vir die verhoorhof se beoordeling van die waarskynlikhede, waarby ek aanstons sal kom, was die verhoorhof se geloof in beskuldigde nr 5 se deug as getuie die vernaamste faktor in die saak wat vir die streeklanddros lotsbepalend teen die appellant ingewerk het. Wat egter onmiddellik opval is dat die verhoorhof

21

die getuienis van beskuldigde nr 5 bra onkrities benader het. Wat die appellant se verdediging betref was 'n
kardinale geskilpunt in die saak of hy op die aand van 8 April 1988 by die werf teenwoordig was. By sowel pleitverduideliking namens beskuldigde nr 5 as kruisondervraging van die appellant deur beskuldigde nr 5 se prokureur is heel ondubbelsinnig in die vooruitsig gestel wat beskuldigde nr 5 hieromtrent sou getuig. Omtrent die rol wat die appellant op 8 April by die werf vertolk het, het die uiteindelike getuienis van beskuldigde nr 5 egter wesenlik afgewyk van gemelde voorbeduidenis daarvan soos by monde van beskuldigde nr 5 se prokureur aangestip. Te oordeel aan sy uitspraak het die verhoorhof hierdie ooglopende ongerymdheid in beskuldigde nr 5 se relaas oor die hoof gesien. Verder meer was beskuldigde nr 5 'n medebeskuldigde wat op sy eie storie gehelp het om

22

die wit Ford - die gesteelde voorwerp in die saak - op die werf binne te kry. In hierdie situasie was dit vir die verhoorhof nodig om by beoordeling van die oorredingskrag van beskuldigde nr 5 se getuienis die veiligheidsreël m b t die getuienis van medepligtiges deeglik voor oë te hou. Die uitspraak van die verhoorhof bevat egter geen aanduiding dat hy uit hoofde hiervan die getuienis van beskuldigde nr 5 met die nodige omsigtigheid benader het nie.
Die verhoorhof het dit as 'n onwaarskynlikheid teen die relaas van die appellant aangemerk dat beskuldigde nr 1 benewens die wit Ford se ratkas verder en uit eie inisiatief ander onderdele van die wit Ford by die geel Ford ingebou het, terwyl hy dit andersins teen 'n wins aan 'n
derde van die hand sou kon gesit het. Hierdie redenasie vind ek nie oortuigend nie. In die eerste plek moet

23

daar gelet word op die feit dat beskuldigde nr 1 in sy getuienis nie aangevoer het dat hy die ekstra onderdele in opdrag van die appellant van die wit Ford na die geel Ford oorgeplaas het nie. Beskuldigde nr 1 wou trouens aanvanklik nie eers toegee dat hy self al die ekstra onderdele oorgeplaas het nie. Tweedens kan daar nie sonder meer aanvaar word dat beskuldigde nr 1 nie van.plan was om vanweë die ekstra onderdele sy prys vir die herstelwerk te verhoog nie. Terwyl beskuldigde nr 1 beweer het dat die prys vir die werk slegs R150 sou wees, het die appellant getuig dat beskuldigde nr 1 op 9 April 1988 betaling van R350 verlang het.
Die hof a quo het tereg aanvaar dat die verhoorhof m b t die gehalte en bewyswaarde van die getuienis van beskuldigde nr 5 misgetas het. Bygevolg het die hof benede van die standpunt uitgegaan dat, sonder inagneming van beskuldigde nr 5 se getuienis, die ondersoek

24

beperk moet word na wat hy genoem het -

"...the rest of the evidence, the undisputed evidence, to see whether the magistrate was correct in convicting as he did."

Die hof a quo het tot die gevolgtrekking geraak dat die
onbetwiste feite alleenstaande die skuldigbevinding van die
appellant veroorloof. Die redenasie van die hof a quo
blyk uit die volgende passasies in die uitspraak van regter
LATEGAN waarmee regter ROSE-INNES saamgestem het:-

"It is not disputed that the car was stolen. It is not disputed . , . and in fact it was part of .... the appellant's explanation that parts of the stolen vehicle were built into his car, without his giving any mandate to number 1 to do so.
Not only was this so, what is more ....the appellant said in explaining this, that he never queried accused number 1 as to why he added a number of parts into his car, which was merely brought there for purposes of repair of the gearbox.
Number l's evidence on the other hand affords no corroboration for this story. And in so far as Mr Taylor tried to have us infer from number l's evidence that number 1 did the swopping of the

25

parts on to number 4's car without number 4 asking him to do so, it suffices only to point out that number l's own evidence is that number 4 brought the stolen car to him and left it to him to put those parts in which he found necessary.
Therefore .... the appellant's explanation on prima 'facie damning facts of possession of the stolen objects, must be judged in sole context of it being uncorroborated by any other evidence."

Hierby aansluitend het die hof a quo beslis dat die

appellant se -

"....possession of the stolen objects was not satisfactorily explained and therefore only one conclusion can then be drawn from these facts, viz. that he knowingly played a part in the theft of this vehicle. If not the whole vehicle, then at least parts of the vehicle."

Ek kan nie saamstem met die beskouing dat die onbetwiste feite bo redelike twyfel op die skuld van die appellant dui nie. Na my beskeie oordeel het die hof a quo hom m b t die f eite van die saak in verskeie en wesenlike opsigte wanvoorgelig.

In die passasies uit sy uitspraak hierbo

26

aangehaal, verkwalik LATEGAN, R die appellant o a omdat hy geen navraag gerig het aan beskuldigde nr 1 m b t die ekstra onderdele (die verkoeler, enjinblad en agterlig) wat beskuldigde nr 1 sonder opdrag van die appellant op die geel Ford gemonteer het. Hierdie teregwysing verloor die appellant se onbetwiste getuienis uit die oog. In kruis-ondervraging deur die aanklaer is die vraag aan die appellant gestel of hy agtergekom het dat gemelde onderdele aldus oorgeplaas is. Met die appellant se ontkennende antwoord het niemand in geding getree nie. Sy antwoord op die gestelde vraag is m i ook nie onwaarskynlik nie. Nadat hy die geel Ford aan beskuldigde nr 1 vir herstelwerk aan die ratkas toevertrou het, het die appellant daarna nie weer daadwerklike besit van die geel Ford verkry nie. Op 9 April 1988 het beskuldigde 1 geweier om die geel Ford sonder betaling van R350 aan die appellant te lewer. Weliswaar dat twee van die gewraakte onderdele (die

27

verkoeler en die enjinblad) lywige masjiendele is. Maar
hul sou onsigbaar gebly het vir iemand wat die motorkap nie
opgeslaan het nie. Daar is geen getuienis dat die
appellant op die betrokke tydstip onder die geel Ford se
motorkap geloer het nie.

Voorts dien gemeld te word dat die suggestie van

die hof a quo as sou beskuldigde nr 1 getuig het dat die
appellant die wit Ford na hom gebring het "and left it to
him to put those parts in which he found necessary" op 'n
misvatting van beskuldigde nr 1 se getuienis berus. Ek
haal aan uit die aanklaer se kruisondervraging van
beskuldigde nr 1:-

"Beskuldigde 4 bring sy motor na jou toe om 'n ratkas te vervang, maar jy sit nou sommer allerhande ander onderdele van die wit Cortina
oor op die geel kar, hoekom?----Dit staan so:
Soos ek nou die ratkas oorgeplaas het, het ek besef dat daar nog ander plekke wat nie reg is in die ander motor nie, so toe maak ek nou reg om met dié dat ek vir hom in kennis gaan stel as ek die hele werk verrig het ...."

28

Ten slotte moet daarop gewys word dat in die onderhawige geval die appellant nie geroepe was om sy besit van gesteelde voorwerpe (hetsy die wit Ford hetsy daardie onderdele wat van die wit Ford na die geel Ford oorgeplaas is) redelikerwys te verklaar nie. Volgens die aangevoerde getuienis is die appellant nog in besit van die wit Ford nog in besit van die geel Ford met die oorgeplaasde onderdele gekry nie.
Ofskoon die getuienis 'n mate van agterdog teen die appellant wek, het die verhoofhof m i verkeerdelik bevind dat die skuld van die appellant bo redelike twyfel bewys is. Dit verbaas geensins dat, na afloop van die getuienis by die verhoor, die aanklaer verkies het om nie op 'n skuldigbevinding van die appellant aan te dring nie; en dat hy daarmee volstaan het om die beslissing in die hande van die verhoorhof te laat.

29

Die appèl slaag. Die skuldigbevinding van die appellant asook die opgelegde vonnis word tersyde gestel.

G G HOEXTER, AR

---